شرۆڤە
مەحموود بابان
بڕیارە کۆمپانیای وودماکینزی پێداچوونەوە بەتێچووی بەرهەمهێنان، وەبەرهێنان و قازانجی بەرمیلێک نەوتی کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان لە هەرێمی کوردستان بکات ولەسەر بنەمای ئەو پێداچوونەوەیە بەغدا شایستە داراییەکانیان بۆ قۆناخی ئێستا و داهاتوو بدات.
30-09-2025
شرۆڤە
مەحموود بابان
کاژێرەکانی بەرەبەیانی رۆژی 27ی ئەیلوول 2025 نەوتی هەرێمی کوردستان بە بۆری و بۆ بەندەری جەیهان هەناردە کرایەوە، ئەم رێککەوتنە سێقۆڵییە لێکەوتەی راستەوخۆی لەسەر کۆی کەرتی وزە لەهەموو عێراق و هەرێمی کوردستان دەبێت سەرەڕای مانەوەی سێ دۆسیە بەهەڵپەسێردراوی بۆ ساڵی 2026
28-09-2025
شرۆڤە
مەحموود بابان
بەپێی داشبۆردی نایەکسانی جیهانی، کە داتای 110 وڵاتی جیهانی لەخۆگرتووە، عێراق یەکێکە لەنایەکسانترین وڵاتانی جیهان بۆ داهات و سامانی وڵات بەسەر دانیشتووان، بەشێوەیەک کە رێژەی 1٪ دانیشتووانەکەی سێ هێندە داهاتیان زیاترە لەرێژەی 45٪ دانیشتووان، کە یەکێک لەرێگە سەرەکییەکانی درووستبوونی ئەم نایەکسانییە بەهۆی کەرتی گشتییەوەیە کە ئەویش خۆی لەدابەشکردنی مووچەدا دەبینێتەوە.
25-09-2025
شرۆڤە
مەحموود بابان
کۆی ژمارەی ئەو فەرمانبەرانەی لە کەرتی گشتیی عێراق لە ماوەی ساڵێکدا دامەزراون و خەرجییان هاتووەتە سەر وەزارەتی دارایی، یەک ملیۆن کەسی تێپەڕاندووە، ئەمەش جگە لە ژمارەی ئەو کەسانەی لەو ماوەیەدا بۆ چاودێری کۆمەڵایەتی زیادیکردووە.
22-09-2025
چالاکی
ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو
رۆژی دووشەممە 1ی ئەیلوولی 2025 ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو لە چوارچێوەی ئەنجامدانی کۆنفرانسێکی یەک رۆژە، مێزگردێکی داخراوی بەریسای چاتمهاوس بۆ ژمارەیەک لە ئەندامانی پەرلەمان و ئەندامانی حزبە جیاوازەکان لە تورکیا و باکووری کوردستان، سیاسەتڤانان، لێکۆڵینڤانان، رۆژنامەڤانان، و کەسانی بەشدار لە پرۆسەی ئاشتی تورکیا لەهەریەک لە لایەنی کورد و تورک بەناونیشانی" ئاشتییە سەختەکەی تورکیا: چەکدانانی پەکەکە و خاڵەکانی وەرچەرخانی سیاسەت لە دۆخێکی جیۆپۆلەتیکی ناسەقامگیردا،" بەڕێوەبرد.
08-09-2025
چالاکی
ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو
رۆژی دووشەممە، 1ـی ئەیلوولی 2025، ناوەندی لێکۆلینەوەی رووداو، چالالکییەکی بە ناونیشانی ئاشتییە سەختەکەی تورکیا؛ چەکدانانی پەکەکە و خاڵەکانی وەچەرخانی سیاسەت لە دۆخێکی جیۆپۆلەتیکی ناسەقامگیردا بەڕێوەبرد کە تێیدا گفتوگۆ لەبارەی داینامیکەکانی چەکدانانی پەکەکە و خۆهەڵوەشاندنەوەی و گۆڕانکارییەکانی سیاسەتی نێوخۆیی تورکیا کرا.
04-09-2025
Image 3
لێکۆڵینەوە

وشککردنی عێراق و هەرێمی کوردستان لە دەرەوە و نێوخۆوە

پ.ی.د. خەلیل کەریم محەممەد

عێراق و هەرێمی کوردستان لە هەردوو رووی دەرەوە و نێوخۆوە تووشی قەیرانێکی گەورە بوونەتەوە، کە ئەویش قەیرانی کەمبوونەوەی ئاو. ئێستا عێراق و هەرێمی کوردستان لەبەردەم مەترسییەکی گەورەی وشکبووندان کە لە هەموو مێژوودا نەبینراوە، بەتایبەتی کە ئاوی نوێبووەوەی ساڵانە بۆ هەر تاکێک ئێستا نزیکەی 600 مەتر سێجایە و لە دەیەی داهاتوودا دەبێتە نیوە کەمتریش.

زیاتر

شرۆڤە

Image
شرۆڤە

کرۆکی رێککەوتنە سێقۆڵییەکە و قازانجی کۆمپانیاکان لە بەرمیلێک نەوتی هەرێمی کوردستان

مەحموود بابان

بڕیارە کۆمپانیای وودماکینزی پێداچوونەوە بەتێچووی بەرهەمهێنان، وەبەرهێنان و قازانجی بەرمیلێک نەوتی کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان لە هەرێمی کوردستان بکات ولەسەر بنەمای ئەو پێداچوونەوەیە بەغدا شایستە داراییەکانیان بۆ قۆناخی ئێستا و داهاتوو بدات.

Image
شرۆڤە

رەهەند و کاریگەرییەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

مەحموود بابان

کاژێرەکانی بەرەبەیانی رۆژی 27ی ئەیلوول 2025 نەوتی هەرێمی کوردستان بە بۆری و بۆ بەندەری جەیهان هەناردە کرایەوە، ئەم رێککەوتنە سێقۆڵییە لێکەوتەی راستەوخۆی لەسەر کۆی کەرتی وزە لەهەموو عێراق و هەرێمی کوردستان دەبێت سەرەڕای مانەوەی سێ دۆسیە بەهەڵپەسێردراوی بۆ ساڵی 2026

Image
شرۆڤە

دابەشکردنی سامانی نەوت لە عێراق؛ بەرهەمهێنانی نایەکسانی و هاوردەکردنی کاڵا

مەحموود بابان

بەپێی داشبۆردی نایەکسانی جیهانی، کە داتای 110 وڵاتی جیهانی لەخۆگرتووە، عێراق یەکێکە لەنایەکسانترین وڵاتانی جیهان بۆ داهات و سامانی وڵات بەسەر دانیشتووان، بەشێوەیەک کە رێژەی 1٪ دانیشتووانەکەی سێ هێندە داهاتیان زیاترە لەرێژەی 45٪ دانیشتووان، کە یەکێک لەرێگە سەرەکییەکانی درووستبوونی ئەم نایەکسانییە بەهۆی کەرتی گشتییەوەیە کە ئەویش خۆی لەدابەشکردنی مووچەدا دەبینێتەوە.

Image
شرۆڤە

قەبەکردنی کەرتی گشتی لە عێراق؛ ساڵی رابردوو چەند فەرمانبەری نوێ دامەزراوە؟

مەحموود بابان

کۆی ژمارەی ئەو فەرمانبەرانەی لە کەرتی گشتیی عێراق لە ماوەی ساڵێکدا دامەزراون و خەرجییان هاتووەتە سەر وەزارەتی دارایی، یەک ملیۆن کەسی تێپەڕاندووە، ئەمەش جگە لە ژمارەی ئەو کەسانەی لەو ماوەیەدا بۆ چاودێری کۆمەڵایەتی زیادیکردووە.

Image
شرۆڤە

چەقبەستنی پەیوەندییە سیاسییەکانی دیمەشق و کورد: ستراتیژی چاوەڕوانی و ئەنجامەکانی گۆڕانکاری

شڤان ئیبراهیم

لەدوای کۆنفرانسی یەکڕیزیی و یەکهەڵوێستیی کورد لە قامشلۆ و دروستکردنی شاندی یەکگرتووی کورد، پەیوەندی نێوان دیمەشق و قامیشلۆ لەلایەک و پەیوەندییە سیاسی و سەربازییەکان لە هەرێمەکەی کوردی سووریا چووەتە ناو قۆناخی چەقبەستووییەکی سیاسیی ئاشکراوە. ئەم چەقبەستنە پرسیارێکی بنەڕەتی دەورووژێنێت: ئایا ئەمە بژاردەیەکی ستراتیژی بەهەند وەرگیراوە لەلایەن هەردوولا وە، یان ئەنجامی شکستی دانوستان و لەدەستدانی ئیرادەی هاوبەشە بۆ گەیشتن بە جۆرێک لە لێکتێگەیشتن؟ ئەمەش لەکاتێکدایە چاوەڕوان دەکرێت داڕشتنی دەستوور پانتایی سەرەکیی گفتۆگۆکان داگیر بکات و رۆڵی سەرەکی لە داڕشتن و یەکلایکردنەوەی کۆمەڵێک پرسدا بگێڕێت، لەوانە: دیاریکردنی ئاستی لامەرکەزییەت ، رۆڵی ئیدارە ناوچەییەکان ، و مسۆگەرکردنی نەگەڕانەوەی سووریا بۆ ستەمکاریی ناوەندگەرایی یان دابەشبوون بە سەر قەوارەی تەریب کە هەڕەشە لە یەکێتیی دەوڵەت بکات.

Image
شرۆڤە

گۆڕینی دیمەنی وزەی هەرێمی کوردستان لە ئەمساڵدا؛ گەیشتنە بەرهەمهێنانی رۆژانەی سەروو یەک ملیار پێی سێجا لە گازی سرووشتی

مەحموود بابان

بڕیارە لە هەفتەی داهاتوودا کۆمپانیای دانەگاز و هاوبەشەکانی یەکەم تاقیکردنەوەی سەرەتایی پێش بەرهەمهێنانی گاز لە پرۆژەی فراوانکردنی بەرهەمهێنانی گازی سرووشتی کۆرمۆر کە بە KM250 ناسراوە بکەن و دواتر بچنە قۆناخی بەرهەمهێنانی زیادکردنی رۆژانەی بڕی 250 ملیۆن پێی سێجا گاز بۆ سەر 540 ملیۆن پێی سێجا گازی کۆمپانیاکە لە کێڵگەی کۆرمۆر، بەمەش ئاستی بەرهەمهێنانی گازی سرووشتی لە هەرێمی کوردستان دەگاتە سەروو 1 ملیار پێی سێجا لەرۆژێکدا.

بڵاوکراوەکان

دابەشکردنی کوردستانی عوسمانی بەسەر هەردوو دەوڵەتی سووریا و عێراق

د. ئازاد عەلی

پەرتووکی "دابەشکردنی کوردستانی عوسمانی بەسەر هەردوو دەوڵەتی سووریا و عێراق" لە دووتوێی 618 لاپەڕەدا ناوەڕۆکێکی دەوڵەمەندی پڕ زانیاری مێژوویی و جوگرافی پێشکێشکردووە و هەوڵیداوە ئەوە بسەلمێنێت کە ئەو جوگرافیایەی کە ئێستا کورد لەسەری نیشتەجێن لە بنەڕەتەوە هەر خاکی کورد بووە و کورد دانیشتووی رەسەنی ئەوێن و ئەوەش پێچەوانەی بەشێک لە بیردۆزە نەتەوەپەرەستییەەکانن کە لەم ناوچەیەیدا لە دژی کورد لە ئارادان.

شایەتییە مێژووییەكانی ئەفسەرێكی ئەمن

ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو

ســەباح یەحیــا حەمدانــی، عەرەبێکــی ســوننەی خەڵکــی مووســڵە، ئــەم پێکهاتەیــەش بڕبــڕەی پشــتی ئــەم دەزگایــە بــوون کــە دەوڵەتــی عێــراق لــە ســەردەمی حیزبــی بەعســدا هەڵیســووڕاندووە. حەمدانــی، ســاڵی 1970 لــە ئامادەیــی پۆلیــس بــە پلــەی مفــەوەز دەردەچــێ و دەبێتــە کارمەنــدی بەڕێوەبەرایەتــی ئەمنــی نەینــەوا، پاشــان دەچێتــە ئەمنــی عــام لــە بەغــدا، دواتــر رەوانــەی بەڕێوەبەرایەتــی ئەمنــی نەجــەف دەکرێــت. لــە نەجـەف دەبێتـە ئەفسـەری پەیوەنـدی لەنێـوان دەزگای ئەمـن و کاروبـاری مەرجەعییەتـی بـاڵای شـیعە لـەو پارێزگایـە. سـاڵانێک دواتـر بە پلـەی نەقیب رەوانــەی بەڕێوەبەرایەتــی ئەمنــی کەرکــووک دەکــرێ و پاشــان بــۆ پلــەی رائیــدی ئەمــن بەرزدەکرێتــەوە. کەواتــە ئێمــە لەبــەردەم شــایەتحاڵێکی گرنگدایـن. گرنگیـی ئـەم شـایەتحاڵە چەنـد هێنـدە دەبێـت ئەگـەر یـەک دوو فاکــت بەبیربهێنینــەوە:

راپرسی هەڵبژاردن

ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو

ئەم راپرسییە لەنێو 2412 هاونیشتمانی دا لە سەرتاسەری هەرێمی كوردستان كراوە كە تەمەنیان لە سەرووی 18 ساڵ بووە و بەشێوەیەكی هەڕەمەكیی هەڵبژێردراون. لەبەر بایەخی جۆگرافیای دەنگدەران، ژینگەی بەشداربووان بۆ سێ بەشی شارنشین، شارنیشنی دەورووبەر و گوندنشین دابەشكراوە.

روانگەی گەنجان لە هەرێمی کوردستان -2023

ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو

گەنجان لەڕووی دارایی، كۆمەڵایەتیی و تەنانەت لەڕووی ئاسایشەوە زیاتر گرێدراوی بنەماڵە و خێزانن. 90.1%ی گەنجان نایانەوێ لە خێزان دوور بكەونەوە. 52%یان پارە لە خێزان وەردەگرن و لەڕووی ئابوورییەوە گرێدراوی خێزانن. 66%یشیان گوتوویەتی ئەگەر كێشەیەكیان بۆ دەركەوێت پەنا بۆ خێڵ، خزم و كەسوكار دەبەن، ئەویش لەكاتێكدا كە تەنیا 33% گوتوویانە پەنا بۆ دامەزراوەی فەرمیی حكومەت دەبەن. لەسەرئاستی هەرێمی كوردستان رۆیشتن بۆ بازاڕ، خەوتن و دواتریش سەردانی مزگەوت و شوێنە ئاینییەكان لە ریزی زۆرترین ئەو كارانەن كە گەنجێك لە ماوەی هەفتەیەكدا لە هەرێمی كوردستان دەیانكات. 79.9%ی گەنجانیش گوتوویانە هەركاتێ دەستمان بە تاڵ دەبێت، بە مۆبایلەوە خەریكی سۆشیالمیدیا دەبین.

كاریگەری پلاتفۆرمە دیجیتاڵییەكان لەسەر بارودۆخی سیاسی، ئابووری و كۆمەڵایەتیی هەرێمی كوردستان

ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو

ئینتەرنێت لە سەرەتای ساڵانی دووهەزارەوە گەیشتە هەرێمی كوردستان و، دوای زیاتر لە دوو دەیەش، جێپەنجەی خۆی لەسەر گەلێك بواری ژیانی كۆمەڵگە، هەر لە سیاسەتەوە بگرە هەتا ئابووری و ژیانی كۆمەڵایەتی، داناوە. دنیا لەم چاخە دیجیتاڵییەدا، نەك تەنێ بۆ هەرێمی كوردستان، بەڵكوو بۆ زۆر لە وڵاتانی دیكەی جیهانیش، جیاوازە لەوەی كە پێشتر هەبوو.

هەرێمی کوردستان و مافی کەمینەکان

ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو

بەگشتی پێکهاتە ئیتنی و ئاینییەکان لە هەرێمی کوردستان دەڵێن ئازادانە رێوڕەسمی تایبەتی نەتەوەیی و ئایینی خۆیان بەبێ هیچ ئاستنەگێک ئەنجامدەدەن. جیاوازیش لە بۆچوونی تاکەکانی سەر بە پێکهاتەکان لەنێو خۆیاندا هەیە.

بازاڕی خانووبەرە لە هەرێمی کوردستان

ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو

راپۆرتی بازاڕی خانووبەرە لە هەرێمی کوردستان كه‌ زانیاریــی ورد لەسـەر ئاڵوگۆڕەكانـی نـرخ لـە بـازاڕی خانووبـەرە له‌سه‌ر ئاستی پارێزگاكانی هه‌ولێر، سلێمانی، دهۆك و هه‌ڵه‌بجه‌ و هه‌رێمی كوردستان دەخاتـە بەردەسـت

عەفرین دەروازەی دەریای نێوەڕاست

ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو

عەفرین ناوچەیەكی ستراتیژیی كوردستانە، لەبەرئەوەی رێگەیەكی كوردستانە بۆ كرانەوە بەڕووی جیهاندا و گەیشتنە دەریای نێوەڕاست. دوای دەسەڵاتداربوونی هێزە كوردستانییەكان لە ناوچەی عەفرین و كشانەوەی سوپای سووریا لە عەفرین، كە لە دیدگای نیشتیمانی و نەتەوەیی كوردییەوە بە سوپایەكی داگیركەر دادەنرێت، ئەو لێكۆلینڤانە رۆژئاوایی و ئەوروپاییانەی شارەزای جوگرافیای كوردستانن، ئەوەیان بە پێشكەوتنێكی زۆر گەورە دانا بۆ رۆژئاوای كوردستان و تەنانەت بۆ باشووری كوردستانیش كە بەوشێوەیە كورد دەتوانن راستەوخۆ لەو رێگەیەوە دەروازەی فرۆشتنی نەوتی رۆژئاوا و باشووری كوردستان و بازرگانی لەگەڵ جیهان بكەنەوە.

چالاکییەکان

27
Apr
رێکخراوی یونسێف لە ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو سەمینارێکی بۆ کۆمەڵیک لەکارمەندانی تۆڕی میدیایی رووداو دەربارەی چۆنیەتی راپۆرتکردن و چاوپێکەوتن لەگەڵ منداڵاندا، سازدا.

لەسەرەتایی سەمینارەکەدا رێکخراوەکە کورتەیەکی لەسەر سەرەتا و مێژووی درووستبوونی رێکخراوەکە لە جیهان و عێراقدا باسکرد، پاشان تیشکی خستەسەر ئامانج و کارەکانی رێکخراوەکە. هەرلە درێژەی سەمینارەکەدا رێکخراوی یونسێف هۆشیاری گرنگی دا سەبارەت بە مافەکانی منداڵان و ئەورێکارو پێویستیانەی کە پێویستە لەکاتی مامەڵەکردن یان چاوپێکەوتن لەگەڵ منداڵاندا لەلایەن پەیامنێران و میدیاکارانەوە رەچاوبکرێن. هەرلەسەمینارەکەدا چەند داتایەکی گرنگ لەلایەن رێکخراوەکەوە سەبارەت بە رەوشی مندالان لە عێراق خرایەروو؛ بۆنمونە سەبارەت بە پێشێلکردنی مافەکانی منداڵان ئەوەیان رایانگەیاند کە لەساڵی ٢٠١٨ دا، لەسەدا ٢٨ ی کچان کەتەمەنیان لە خوار هەژدە ساڵانەوەیە هاوسەرگیریان کردووە و نەیان توانیوە خوێندن تەواو بکەن.
2025-04-27