دەركەوتنی موقتەدا سەدر لەنێوان رێبەری ئێران و قاسم سلێمانی فەرماندەی سوپای قودس لە عاشوورای ئەمساڵدا لە تاران، رووداوێكی گرنگبوو كە دەشێ كاریگەری لەسەر سیاسەتی ناوخۆی عێراق هەبێت.
لە رۆژانی رابردوودا بەڕێوەچوونی یەكەمین كۆنفرانسی حەشدی عەتەبات و دەركەوتنەوەی دووبارەی سەدرییەكان وەك ئەكتەرێكی گرنگی شانۆی سیاسی عێراق دوو رووداوی گرنگن كە دەتوانن كاریگەری لەسەر دۆخی سیاسی و سەربازیی ئەو وڵاتە دابنێن.
لەگەڵ کۆتاییهاتنى شەڕى بچوککردنەوەى بازنەکانى هەڵبژاردن بۆ ئاستى قەزا لەناو ئەنجومەنى نوێنەران و چەسپاندنى, موقتەدا سەدر پرسى بەدەستهێنانى زۆرینەى لەهەڵبژاردن و بەدەستهێنانى سەرۆکایەتى حکومەتى داهاتوى عێراقى فڕێدایە ناو گۆڕەپانى سیاسى و میدیایی عێراق
دووەمجار لە ماوەی حەوت ساڵی رابردوودا موقتەدا سەدر بڕیاری كشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی راگەیاند و كاری دەستەی سیاسی رەوتەكەشی هەڵپەسارد. هەنگاوی ئەمجارە كە سێ مانگ بەر لە هەڵبژاردن بڕیاری لێدا، لەكاتێكدایە لە ماوەی رابردوودا سەدرییەكان هەڵمەتێكی بەرفراوانی پێشوەختە و شۆیەكی گەورەیان كرد كە سەرۆكوەزیرانی داهاتووی عێراق کە دەبێ سەدری بێت و لە هەڵبژاردندا كەمتر لە 100 كورسی بەدەستناهێنن.
سەدر لەلایەك و هێزەكانی دیکەی شیعە لە لایەکەی دیکە
ناكۆكییە قووڵەكانی هێزە سیاسییە شیعییەکان لە یەكەم دانیشتنی پەرلەماندا بەزەقی بۆ دەرەوەی تایفەكە دەركەوت و، ئەو پەلكێشانە بەردەوامەش کە لە گوتار و كاریگەریی سەدردا هەیە، پێکەوە پرسیاری گەورەیان لەسەر رۆڵ و هەڵوێستی مەرجەعیەتی سیستانی دروستكردووە.
لەو كاتەوەی دۆسییەی عێراق و ئاڵۆزییەكانی لای سوپای پاسدارانە، چی قاسم سولەیمانی فەرماندەی پێشووی سوپای قودس و چی جێگرەوەكەی، لە قۆناخە گرنگەكاندا پێیان لە بەغدا و نەجەف نەبڕیوە، بەڵام هەمیشە سەردانەكان نهێنی و نافەرمی و لە ژوورە تاریكەكاند ابوون. لەكاتی بەڕێوەچوونیان یان دواتر لە سۆشیالمیدیا یان بەناڕاستەوخۆ هەواڵ و زانیارییەكانیان دزەیان پێكراوە بۆ رای گشتی
پاش تێپەڕبوونی پێنج مانگ بەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن، لە بۆرسەی بەربژێرکردن بۆ سەرۆكایەتی وەزیرانی عێراق، لەپڕ ناوی جەعفەر سەدر باڵیۆزی ئێستای عێراق لە لەندەن، هاتە سەرناوان و بەخێرایی رەزامەندیی ئاشكرا و راگەیێندراوی لایەنە ناكۆكە شیعەكانی وەرگرت، بەر لەوەی مەرج و بەندوبارەی دواتر، كۆدەنگییە شڵۆق و بەراییەكە لەسەر ناوبراو بشێوێنیت.
دۆخی چوارچێوەی هاوئاهەنگی دوای کشانەوەی سەدر لە هەوڵی پێکهێنانی حکومەت
ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو
اش نزیکەی شەش مانگ لە ئەنجامدانی هەڵبژاردن و چوار مانگ لە پەسەندکردنی ئەنجامە کێشە لەسەرەکان لە دادگای فیدراڵی، سەدر مانۆڕێک و یارییەکی بێ پێشینەی کرد، ئەویش کاتێک وەک گەورەترین فراکسیۆنی شیعە (74 کورسی) و پێکهێنەری یەکەمی هاوپەیمانی زۆرینە (رزگارکردنی نیشتمانی)، داوای لە رکابەرەکانی کرد لە (چوارچێوەی هاوئاهەنگی) کە لە ماوەی 40 رۆژدا هەوڵی پێکهێنانی حکومەت بدەن. ئەگەر ئەوان توانیان سەرکەوتوو بن، ئەوا ئەم دەستبەرداری مافی خۆی دەبێت و دەچێتە بەرەی ئۆپۆزیسیۆن!
نزیکەی دوو هەفتە بەسەر ئەو وادە 40 رۆژییە تێپەڕی كە موقتەدا سەدر دای بە رکابەرەکانی لە “چوارچێوەی هاوئاهەنگی شیعە”، تا ئەوان حکومەتی زۆرینە پێک بهێنن، بەڵام دانوستاندنە نێوخۆیییەکانی شیعە هێشتا بەبێ رووگەیەکی روون هەر لەناو بازنەیەکی بۆشدا دێن و دەچن. لەو ماوەیەدا لایەنە شیعەکان هەر سەرقاڵی دیداری نێوخۆیی خۆیان بوون و سەدریش چووە خەڵوەت و رۆژوویەکی سیاسی “مریەم” ییەوە. هەندێک لەو دەستپێشخەرییانەشی لە چوارچێوەکە و لە عەممار حەکیمەوە خرانەڕوو لە جێگای خۆیاندا کپ بوونەوە.
بنبەستی سیاسی لە عێراق بەردەوامە. دوای شکستهێنانی دووەم هەوڵی هەڵبژاردنی سەرۆکكۆمار (26ی ئادار) و پاش ئەوەی سەدر 40 رۆژ مۆڵەتی دایە ركابەرەكانی تاوەكو حكومەت پێكبێنن (1ی نیسان)، هیچ بەرەوپێشچوونێكی سیاسی گەورە رووینەداوە، بەڵام لە پارێزگای ئەنباری پایتەختی ئێستای بڕیاری سوننە، هەوڵەکانی پەرتکردنی هاوپەیمانی سێقۆڵی لەسەر ئاگری دادگا و چەك دانراوە
پێشهاتەکانی دوای بڵاوبوونەوەی تۆمارە دەنگییەکان و کاریگەرییەکانی لەسەر ئاڵوزییەکانی نێو ماڵی شیعە
هێوربوونەوەى شەقام و بێدەنگیى رەوتى سەدر لە پێکهێنانى حکومەتى نوێى عێراق، رێکەوتێکى سیاسیی بێ هۆکار نییە. لۆژیکیی نییە هێزێکى کاریگەر كە یەکەمى هەڵبژاردنى 2021 بووە و خاوەنى نزیکەى چوار یەکى کورسیەکانى پەرلەمان بووبێت، ئاوەها بە ئاسانى باڵاترین پۆستى جێبەجێکردنی وڵات لەسەر سینەیەکى ئاڵتونى بداتە سەرسەختترین رکابەرەکانى لەنێو ماڵى شیعە
ئەلینا رۆمانۆوسكی باڵیۆزی ئەمریکا لە عێراق، سنوورێكی بۆ دەنگۆ و مقۆمقۆكانی شەقامی عێراقی دانا و رایگەیاند كە ئەوەی لەبارەی جووڵەی سەربازانی ئەمریکاوە هەیە لەلایەك جێگۆڕكێی ئاسایی هێزەكانە، لەلاكەی دیکە هیچ پەیوەندییەكی بە نێوخۆی عێراقەوە نییە. نەك هەر ئەوە، رۆمانۆوسكی ژنە بەهێزەكەی ئەمریکا لە عێراق، جەختی لەوەش كردەوە "واشنتن مكوڕە لەسەر پەرەپێدانی پەیوەندییە هاوبەشەكانی لەگەڵ بەغدا". هاوكات لەگەڵ ئەمەشدا یەكێك لە فەرماندەكانی حەشد كە وەعد قەدۆیە و فەرماندەی لیوای 30یە ئەوەی دركاند كە ئەمریكییەكان لە واشنتۆن بەڕوونی بە شاندی سەربازیی عێراقییان گوتووە کە نیازیان هەیە سنووری عێراق لەگەڵ سووریا كۆنترۆڵ بكەن و بۆ ئەمەش 2500 سەرباز دەگۆڕن بە چەكدارانی "پاسەوانی نیشتمانی" ویلایەتی ئۆهایۆ، بەم پێیەش جموجووڵەكە بە ئاگاداری پێشوەختەیە و ئامانجەكەی لە دەرەوەی عێراقە.