سوریا

له و كاته ی هێڵه سه ره كییه كانی سیاسه تی ئه مریكا له سووریا ده ركه وت، له م رۆژانه دا توركیا له شكركێشی زۆر گه وره ی كرده بسه ر عه فرین. پلانی له شكركێشی بۆ سه ر عه فرین لەبەرئەوەی كراوه ته به شێك له دۆخی جه نگی سراتیژیی، ده مێكه ئاماد هكاری بۆ ده كرێت. له ده سپێكردنی ئۆپه راسیۆنی عه فرینەوە،سه رۆككۆماری توركیا و بڕیاربه ده ستانی ئ هم وڵات ه له چه ندین بۆنه دا به ڕاشكاوی جه ختیان كردووه ته وه ، له شكركێشی سوپای توركیا ته نیا له ئۆپه راسیۆنی عه فرین سنووردار نابێت، به ڵكوو دواتر ب هره و منبج و رۆژهه ڵاتی فرات درێژه ی پێده درێت. توركیا بۆ ده رخستنی هێزه كانی سووریای دیموكراتی، له ناوچه كانی و هك منبج و ره ققه و بۆ له ناوبردنی كانتۆنه كانی عه فرین، جزیرێ،كۆبانێ و كۆتاییهێنان به فیدرالیەتی باكووری سووریا، ئۆپه راسیۆنی عه فرینی ئه نجامدا.

لە سەردەمی نوێدا موسڵ لە باکوورەوە هێرشی بۆ دەهات و لەدوای جەنگی چاڵدێران لەلایەن عوسمانییەکانەوە داگیرکرا و وەک دەروازەی داگیرکردنی بەغدای لێهات و بووە مەڵبەندی ململانێ لەنێوان ئێران و عوسمانییەکان و چەندین جار لەلایەن ئێرانییەکان هێرشیکرایە سەر.

عەفرین ناوچەیەكی ستراتیژیی كوردستانە، لەبەرئەوەی رێگەیەكی كوردستانە بۆ كرانەوە بەڕووی جیهاندا و گەیشتنە دەریای نێوەڕاست. دوای دەسەڵاتداربوونی هێزە كوردستانییەكان لە ناوچەی عەفرین و كشانەوەی سوپای سووریا لە عەفرین، كە لە دیدگای نیشتیمانی و نەتەوەیی كوردییەوە بە سوپایەكی داگیركەر دادەنرێت، ئەو لێكۆلینڤانە رۆژئاوایی و ئەوروپاییانەی شارەزای جوگرافیای كوردستانن، ئەوەیان بە پێشكەوتنێكی زۆر گەورە دانا بۆ رۆژئاوای كوردستان و تەنانەت بۆ باشووری كوردستانیش كە بەوشێوەیە كورد دەتوانن راستەوخۆ لەو رێگەیەوە دەروازەی فرۆشتنی نەوتی رۆژئاوا و باشووری كوردستان و بازرگانی لەگەڵ جیهان بكەنەوە.

ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو بەهاوبەشی لەگەڵ سەنتەری ئەورووپی بۆ لێکۆڵینەوەی کوردی چالاکییەکی لەبارەی رۆڵی نەتەوە یەکگرتووەکان لە چارەسەرکردنی قەیرانی سووریا، پرۆسەی دەستووریی لەو وڵاتە، هەروەها پرسیاری ئەوەی ئایا دەشێ فیدراڵیزم دەرچەیەک بێت بۆ دەربازبوون لە قەیرانی سووریا ئەنجامدا.

کوومەتی سووریا چاوەڕێی لێکدانەوەی شارەزایان بۆ باسکردنی کاریگەریی شەڕی رووسیا – ئۆکراینا لەسەر ناوخۆی سووریای نەکرد و، لە رۆژی پاش دەستپێکی هێرشەکەی رووسیاوە کەمکردنەوەی خەرجیی راگەیاند وەک هەنگاوێکی پێشوەختە بۆ رووبەڕووبوونەوەی رەنگدانەوەی شەڕەکە. هەروەها، سەرۆکی سووریا دوانەکەوت لە راگەیاندنی پشتیوانیی تەواوی خۆی بەبێ دوودڵی بۆ رووسیا لە شەڕەکەی دژ بە ئۆکراینا دا، ئەویش لە رێی پەیوەندییەکی تەلەفۆنی کە لەگەڵ ڤلادیمێر پووتنی سەرۆکی رووسیا لە ڕۆژی ٢٦ی شوبات، واتە کەمتر لە ٤٨ کاژێر لە سەرەتای شەڕەکەوە، ئەنجامی دا.