کابینەی هەشتەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان کە بە کابینەی بنکە فراوانی پێنج حزبی بەناوکرا، یەک لە ئاڵۆزترین کابینەکانی هەرێمی کوردستان بووە. ئەم کابینەیە هەم لەناوەوە و هەم لەدەرەوە رووبەرووی گەلێک قەیران بووەوە. هەر لە سەرەتاوە هەست بەوە دەکرا ئەم کابینەیە رووبەرووی گەلێک گرفت دەبێتەوە. جارێ خودی کابینەکە کەوا لە پێنج حزبی سەرەکی براوەی هەڵبژاردنەکان پێکهابتوو، هەر بە ئاستەمی کەوتە سەرپێ. هێشتا ساڵێک لە تەمەنی خۆی پڕنەکردەوە، رووبەرووی چەند قەیرانێکی سەخت بووەوە کەوا هەندێکیان سەرچاوەی دەرکییان هەبوو و هەندێکیشیان سەرچاوەی ناوەکی.
مانا هاوچەرخەكەی چەمكی بەشداریكردنی سیاسیی ئافرەتان دوو ڵایەنی گرنگ لەخۆدەگرێت: یەكەم ڵابردنی ئەو ئاستەنگە یاسایی و ئیداری و كۆمەڵایەتییانەیە كە بوونەتە لەمپەر بۆ بەشداریكردنی ئافرەتان لە پۆستە باڵاكانی سەركردایەتیكردن و بەڕێوەبردندا. لایەنی دووەم پەیوەندیی بە گرتنەبەری رێوشوێنێكی سیاسییەوە هەیە كە پاڵپشت بێت بۆ بەشداریكردنی ئافرەتان و هەلی بەردەمیان زیادبكات جا لەسەر ئاستی بەرزكردنەوەی توانایان بێت یان بەپلەی یەكەم بەكارهێنانی تواناكانیان لە بەرژەوەندیی ئافرەتان خۆیان بێت.
هەڵبژاردنەكانى پەرلەمانى كوردستان، هەر لەیەكەم هەڵبژاردنەوە لە ساڵى 1992 ەوە تا دەگاتە دواهەڵبژاردن لە ساڵى 2013 دا، بە رِووداوى گرنگ دەژمێردرێن و جێگاى بایەخى حزبە سیاسیەكان و هاووڵاتیانى هەرێم و حكومەتەكانى عێراق و دەوڵەتانى ئیقلیمى و زلهێزە جیهانیەكانیش بوون. ئەمەش لەرِاستیدا بۆ گەلێك فاكتەرى ناوخۆیى و دەرەكى، مێژوویی و ئێستایی، جیۆسیاسى و ئابوورى ….هتد، دەگەڕێتەوە. نەخشەى پێكهاتەى پەرلەمانى كوردستان دەبێتە جێی بایەخى هەموو ئەو هێزولایەنانەى سەرەوە، بۆیە دەیانەوێت هەرزوو خوێندنەوە و پێشبینیى بۆ بكەن، كارى تێبكەن، خۆیان بۆ دەرەنجام و دەرهاوێشتە خوازراو و نەخوازراوەكانیشی ئامادە بكەن.
مێزگردی پرسی کۆتا و نوێنەرایەتی تورکمان لە پەرلەمانی کوردستان
ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو، مێزگردێکی بەناونیشانی “پرسی کۆتا و نوێنەرایەتی تورکمان لە پەرلەمانی کوردستان” بە بەشداریکردنی ئایدن مەعروف وەزیری هەرێم بۆ کاروباری پێکهاتەکان، ریاز ساری کەهیە سەرۆکی حزبی تورکمەنئەلی، محەمەد سەعدەددین سەرۆکی پارتی گەشەپێدانی تورکمانی و عیرفان کەرکووکی، سەرۆکی پارتی گەلی تورکمانی بەڕێوەچوو.
كۆبوونەوەی لایەنە سەرەكییەكانی هەرێمی كوردستان لە سایەی هێرشێكی دیكەی درۆنی بۆ سەر هەولێر، هەوڵێكی سازانە لەنێو ترازنێكی قووڵتر، كە دەشێ بۆ كورد چارەنووسساز بێت. درۆنەكەش نەبێ، دیارە كە سازانی نێوخۆیی كورد دڵی هەموو لایەك خۆش ناكات، بەڵام ئەمە بۆ كوردستانییان ئیدی وەك پێویستییەكی ژیانیی لێهاتووە.
چوارقۆڵی؛ دیوێکی دیکەی ناکۆکییەکانی پارتی و یەکێتی
وەرزی نوێی بەرنامەی چوارقۆڵی لە 09-01-2023 دەستیپێکردەوە و هەفتانە رۆژانی دووشەممە لەلایەن زریان رۆژهەڵاتی، بەڕێوەبەری ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداو مۆدیرەیت دەکرێت و تێیدا لەگەڵ کەمال رەئووف، رۆژنامەڤان و عەدنان عوسمان، شرۆڤەکاری سیاسی و میوانێکی دیکە کە هەفتانە دیاری دەکرێت، دوایین پێشهاتەکانی کوردستان تاوتوێ دەکرێن.
بەداخەوە کادیری بەشێکی زۆری حزبە کوردییەکان لە قاڵبێکی تەسکی حزبیدا سەیری سیاسەت و حوکمڕانی دەکەن. بە تایبەت دوو حزبە سەرەکییەکەی دەسەڵات، کادیرانی حزبەکەیان لەسەر بنەمای دەستەمۆیی و هاوڕایی و لەگەڵ روانگەی سەرکردەکان هەڵدەبژێرن
هێزه ههرێمیهكان ههمیشه چاویان لهوهیه خاڵی لاوازی پارته كوردییهكان بزانن و له بهرژهوهندی تایبهتی خۆیان بهكاریبێنن. ههڵبهته مهبهست ئهوه نیه بڵێم تهنیا یهكێتی خاڵی لاوازی ههیه، ههموو لایهنهكان ههیانه، بهڵام كاتێك خاڵی لاوازی هێزێكی وهك یهكێتی یان پارتی دهكهوێته دهست هێزێكی ههرێمی، ئهوا كاریگهریهكانیشی زۆر گهورهترو چارهنووسسازتر دهبن تا هێزیكی بچووك
پاش (9) دانیشتن كە پڕبوون لە دادبینی و مشتومڕ، دادگای فیدراڵی دەیەم دیارترین بڕیاری پەیوەست بە كەیسە كوردییەكانی لە پاش ریفراندۆمەوە(2017) دەركرد. ئەمە پازدەیەمین بڕیاری ئەمساڵییەتی (2023) و بەردەوامبوونی خولی پێنجەمی پەرلەمانی كوردستانی بە یاسایەكی ناكۆك و دژی دەستوور ناساند و كۆتایی بە چاوەڕوانی و گفتوگۆ یاساییەكان لەوبارەیەوە هێنا.