ئەو فۆتۆگرافەرە كوردە كە زیاتر لە 50 ساڵ لەمەوپێش لەكاتی شۆڕشی ئەیلوولدا، كۆمەڵێك وێنەی دابوونە نووسەرێكی فەرەنسی، تاوەكو بەرەنگاریی پێشمەرگە و زۆرداری دەوڵەتی عێراق بەرامبەر كوردستان بە وێنە بگەیێنێتە ئەوروپا، بەڵام نووسەرە فەرەنسییەكە بڵاوینەكردبوونەوە، رۆژنامەڤانێك وێنەكانی دۆزینەوەو تۆڕی میدیایی رووداو لە كتێبێكی وێنەییدا بڵاویكردنەوە.
نموونەیەكی دیكەی كەموێنەی ئەو شارەزاییەی پێشمەرگە لەشەڕی داعشدا لەگەڵ هاوپەیمانی دژی داعشدا دەركەوت، كە هیچ هەڵەیەكی هێزی ئاسمانی و تۆپخانە لەشەڕی داعشدا لەنێوان پێشمەرگە و هاوپەیماناندا دروستنەبوو لەو هەڵانەی پێیاندەگوترێت “ئاگری دۆستانە –نیران صدیقە” ، كە ئەوە لەسەر ئاستی سوپا گەورەكانی جیهاندا كەموێنەیە بەتایبەتی لەو شەڕە دەستەویەخانەی لەگەڵ داعشدا هەبوون، لەنێوان پێشمەرگە و داعشدا. ئەوەش دەگەڕێتەوە بۆ هاوئاهەنگی سەركەوتووانە و لێزانانەی پێشمەرگە لەگەڵ هاوپەیمانان .
كەركووك لە سەرەتای ساڵانی شەستەکانی سەدەی بیستەمەوە بووەتە نێوەڕۆکی کێشەی نیشتمانی و نەتەوەیی کورد لە عێراق. بەو شێوەیەش کەرکووک بووەتە کرۆکی کێشەی باشووری کوردستان. لەهەمانکاتدا کەرکووک کراوەتە کێشەیەکی هەرێمایەتی کە لە چوارچێوەی سنوورەکانی عێراقیشدا نەماوە.
ئەگەر راستی نەڵێین با غەیرە حەقیقەتیش نەڵێین..
وای زیاتر لە سێ مانگ گفتوگۆ لەنێوان ئەنجومەنی نیشتیمانی کوردی لە سوریا كە سەرەتا لە نیوان (ENKS) و پارتی یەکێتی دیموکراتی و دواتریش لە نێوان هاوپەیمانەکانیدا لە چوارچێوەی پارتەکانی یەکگرتووی نیشتیمانی کورد (PYNK) بەڕێوەچوو کە بیست و پێنج پارت لەخۆدەگرێت و گەورەترینیان پارتی یەكێتی دیموكراتییە، تیگەیشتنێكی سیاسی هاوبەش درووستبوو.
مستەفا كازمی چەند جارێكە باسی كۆنترۆڵكردنی دەروازە سنوورییەكان دەكات. رەنگە بەشێكی ئەمە پەیوەندی بە هەوڵەكانی ئەو بۆ سەپاندنی دەسەڵاتی خۆی هەبێت، چونكە دەستەی دەروازە سنوورییەكان راستەوخۆ گرێدراوی سەرۆكوەزیرانە. بەپێی هەندێك لە سەرچاوەكان، بێجگە لەوانەی هەرێمی كوردستان
دووه‌م، به‌هه‌ده‌رچونى داهات له بۆرى نه‌وتى كه‌ركوك- جه‌یهانى توركى به‌هۆى داخستنى كاتى و شه‌ڕى داعش و بارودۆخى سیاسى له‌دواى (16ى ئۆكتۆبه‌رى 2017) ه‌وه.
لەپێناو ژیاندا” کتێبێکی عەرەبیی ناوەندی لێکۆڵینەوەی رووداوە کە باس لە بەسەرهاتی ئافرەتێکی کوردی ئێزدیی رزگاربووی دەستی رێکخراوی داعش دەکات بە ناوی “حەلا مووسا” کە 312 رۆژ لە کۆیلایەتی و تووندوتیژیی سێکسی دەگێڕێتەوە و “حەسۆ هۆرمی” ئامادەی کردووە. کتێبەکە بە زمانی عەرەبی بە ناوی “من أجل الحیاة”ـەوە چاپ و بڵاوبووەتەوە.
لە ۆرژانی رابردوودا كۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان رایگەیاند كە ئەوان دەتوانن هەڵبژاردنی پێشوەخت بەڕێوەببەن، هەلومەرجەكەی بۆ بڕەخسێندرێت. یەكێك لەوانەش یاسای دادگای باڵای فیدراڵییە وەك مەرجەعی پەسەندكردنی یان رەتكردنەوەی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن.
لێدوانەکانی ئەم دواییەی عەلی عەلاوی وەزیری دارایی و ئابووری عێراق هێمای ئەوەن كە تا چ رادەیەک جیاوازی لە روانگەی حکومەتی عێراق و هەرێمی کوردستان لە بابەتە ئابوورییەکان، بەتایبەتی بابەتی نەوت و بودجەدا هەیە.
لەماوەی چەند مانگی رابردوودا كردە چەكدارییەكانی ژمارەیەك گرووپی بەرهەڵستكاری ئەمریكا لە عێراق زیادیان كردووە و ئەگەر وابڕوات، لەوانەیە بۆ پێكدادانێكی راستەوخۆتر لە جاران مل بنێت.
لە ژێر رۆشنایی گۆڕانکاری لە دیمەنی نێودەوڵەتی و ناوچەیی دەربارەی سوریا و دەرئەنجامە ناجێگیرەکانی لە دیمەنی سیاسی سوریا، ئەنجومەنی سوریای دیموکرات کە سێبەری سیاسی هێزەکانی سوریای دیموکراتە، کۆنفرانسی هەشتەمی لە بەرواری (١٣/١٠/٢٠٢٠) لە قامیشلۆ رێکخست.
لە رۆژانی رابردوودا دەرووبەری ناحیەی چەمانكێ لە ئامێدی كە لانیكەم 35كم لە سنوورەوە دوورە، شوێنی بەریەككەوتنێكی سەربازیی نێوان پەكەكە و هێزی پێشمەرگەی كوردستان بوو. خاڵی هاوبەشی لێدوانی بەرپرسانی هەرێمی كوردستان و پەكەكە، رەتكردنەوەی شەڕی ناوخۆیە بەڵام، ئەمە بەشی ئەوەی نەكرد كە نیگەرانییەكانی رای گشتی لەوبارەیەوە بڕەوێنێتەوە.
ئەوە نزیكەی 2مانگە رێككەوتنی شەنگال واژۆكراوە و بە تازەیی، هەندێ هەنگاوی كردەنی بۆ جێبەجێكردنی نراون. بێگومان لادانی بەربەستەكانی ئەو رێككەوتنە ئاسان نییە و، سەرەداوی زۆریش هەن كە دەریدەخەن حكومەت بەدوای چارەسەرێكی ناونجیدا دەگەڕێت تا بنبەستی شەنگال بكاتەوە.
2020ساڵی كۆرۆنا و پرسە گەرمەكانی سیاسەتی دەرەوەی ئەو چواردەوڵەتەی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست بوو كە پەیوەندی راستەوانەیان بە پرسی كوردەوە هەیە. گەلێك ئاماژە هەن كە لەوانەیە 2021ش خاڵی زەقبوونەوەی زیاتری پرسە نێوخۆییەكانی ئەو چوار دەوڵەتە بێت. بێگومان ناڕوونی و هەڵبەزودابەزە سیاسییەكانی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست لە 2020دا
نوێنەری نەتەوەیەکگرتووەکان بۆ سندوقی چالاکی دانیشتوان UNFPA لە عێراق رایگەیاند ” بڕیارە سەرژمێری عێراق لە ئەمساڵدا بەرێوەبجێت، هیوادارم دوانەخرێت، ئەگەر دواشبخرێت ساڵی داهاتوو یاخود بەزووترین کات بکرێت، هەروەها ئەمڕۆ عێراق رووبەڕووی زیادبوونی ژمارەی گرووپی دانیشتوانی گەنج دەبێتەوە”
هەرێمی کوردستان توانی لە ساڵی 2020دا پەرە بە بەرهەمهێنانی نەوت بدات و لە کۆتاییەکانی هەمان ساڵیشدا ئاماژەیەکی نوێ بۆ دەستکەوتی زیاتری بەرهەمهێنانی نەوتی لە 2021دا بخاتەڕوو. پرسیارەکە لێرەدا ئەوەیە، سەرکردایەتیی کەرتی پیشەسازی نەوتی هەرێمی کوردستان دەتوانێت ئاڵنگارییەکان تێپەڕێنێت و دەرفەتەکان بۆ پرۆژەی درێژخایەن بقۆزێتەوە؟
بەرزبوونەوەی بەهای نەوت و دابەزینی نرخی دیناری عێراقی بەرامبەر دۆلاری ئەمریکی ئەرکی سەرشانی حکومەتی هەرێمی کوردستانی کەمێک سوک کردووە بۆ دابینکردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان بە لێبڕینەوە، هەروەها کەمێک دەنگی هەرێمی بەرامبەر بەغدا دلێر کردووە بۆ ئەنجامدانی رێککەوتن لەسەر نەوت و بودجە، بەڵام ئەمانە پێشهاتێکی کاتین، سستی هەنگاوەکانی چاکسازیی و دەستنەبردن بۆ برینە راستەقینەکان ترسی دووبارە گەورەبوونەوەی قەیرانی دارایی هەرێمی کوردستان زیاتر دەکات.
لە كوردستان لە دوای راپەڕینی 1991، لە رێگەی بیری كوردستانیانەی نێو پەرتووكەكانییەوە خۆشمویست. پەرتووكەكانی زۆر بە ئاستەم دەستدەكەوتن. ئەوانیش هەموویان نا. ئەوانەی دەستیشدەكەوتن بە نرخێكی گران و چاپ و كۆپییەكی زۆر خراپەوە هەبوون، بەڵام ئەو بیرەی لەنێویاندابوو ئەوەیان دەهێنا بەهەموو سەختییەكەوە بیانخوێنییەوە.
له‌سه‌ره‌تای ئه‌م هه‌فته‌یەدا له‌ناوه‌ندی لێكۆڵینه‌وه‌ی رووداو دانیشتنێكی داخراوی گرنگمان بۆده‌سته‌بژێری هه‌ردوو پێكهاته‌ی كورد و عه‌ره‌ب له پارێزگای نه‌ینه‌وا رێكخست، تا له‌سه‌ر گرفته‌كانی پارێزگاكه و دۆزینه‌وه‌ی رێگه‌چاره‌ی نوێ بۆ كێشه‌ی نێوان پێكهاته‌كانی ئه‌و شاره قسە بكەین.
ئەو كەلێنە ئەمنییەی كە بەهۆی هێرشەكەی 15ی مانگی “ئەولیا الدم” بۆسەر هەولێر دەركەوت، چارەسەری خێرای دەوێت. دەبی بە هەند وەربگیرێت و لێكۆڵینەوەی ورد لە ئەگەرەكانی هەبوونی بازرگانی و كاری قاچاخ لەناوخۆی هەرێمە لەگەڵ گرووپە چەكدارەكان
